Een stukje geschiedenis over het onderwijs in Tilburg

Iedere parochie in Tilburg had zijn eigen scholen voor lager onderwijs. Vanaf 1901 hebben de fraters ( de jongensschool St. Antonius) en vanaf 1911 de zusters (De meisjesschool St Vincentus) zich ingezet voor de vorming van de Hasseltse jeugd. De Congregatie van de fraters en de zusters hebben een belangrijke taak vervuld in het onderwijs in het algemeen en voor de stad Tilburg in het bijzonder. De stichter van beide Congregaties was patoor Zwijsen, geestelijk leider van de parochie Tilburg.
Hij richtte in 1832 een armenschool op in het belang van kansarme kinderen in zijn parochie met het doel ze te leren lezen en schrijven, naaien en breien. Op 23 november 1832 namen 3 zuster hun intrek in een armmoedig huisje in 't Heike, het eerste klooster in Tilburg.
Later volgde uitbreiding in de Nieuwlandstraat en Oude Dijk. Vanaf die datum werd een begin gemaakt om het katholieke onderwijs vrij te maken van de machtige openbare school. In de sacristie van 't Heike werd begonnen met het onderwijs aan de jeugd.
Pastoor Zwijsen benutte zijn vriendschap met de Prins van Oranje en wist erkenning te verkrijgen voor het onderwijs van zijn zusters. Onder aanroeping van de H. Vincentius a Paulo legden, op 5 februari 1834 de eerste zusters in de parochiekerk van het Heike hun geloften af. Daarmee was ook de kerkelijke erkenning een feit. Reeds na drie jaren breidde de Congrgatie zich uit door ook in Delft te vestigen.
Op 14 jauari 1842 werd pastoor Zwijsen tot Bisschop van Gerra benoemd en coadjutor van de Vicaris van Den Bosch, met recht van opvolging. Op zondag 27 april 1842 werd hij, onder tegenwoordigheid van talrijke geestelijken, in de parochiekerk van 't Heike tot bisschop gewijd. Maar de gedachte om ook voor de mannelijke jeugd een Congregatie te vestigen hield de nieuwe bisschop bezig.
Op 25 augustus 1844 begon de eerste van drie postulanten zijn noviciaat (stichtingsdag van de fraters). Een nieuw gebouwd huis werd in 1845 door de eerste fraters in gebruik genomen, De Eerwaarde Heer J. de Beer werd, na zijn noviciaat en priesterwijding, tot Algemeen Overste van de Congregatie benoemd. Mede door de opkomst van de textielindustrie groeide de stad Tilburg en dus ook haar bevolking. Nieuwe parochies ontstonden. Iedere parochie stichtte haar eigen scholen voor lager onderwijs. Zo stonden de fraters en zusters aan de basis van het lager onderwijs van bijna alle Tilburgse scholen. In 1916 maakte een twintigtal priesters deel uit van de Congregatie, maar vanuit Rome werd bepaald dat de Congrgatie voortaan alleen uit leken mocht bestaan. Ook buiten Tilburg breidden de beide Congregaties zich uit en niet alleen binnen onze landsgrenzen maar ook daar buiten. Tot in de beginjaren van 1960 zijn de fraters en de zusters nauw betrokken geweest bij het onderwijs in de parochie Hasselt.
Bron: 100 jaar onderwijs in de Hasselt 1901 - 2001, door Krelis Swaans.